Banaka egingo dugu lan HZUa hobeto ulertzeko, Educaplus-en simulazio batzuekin, Jesús Peña Cano irakaslearen eskutik.

Hasteko, goazen motorrez! Simulazio honetara joko dugu: «Abiadura/denbora grafikoa». (*)

1. Motor baten eskulekua aurkituko dugu. Eskuinean, azeleragailua eta frenoa daude. Horiekin jolastuko gara tarte batean: azeleratu, dezeleratu, frenatu, etab. Bitartean, abiadura/denbora grafikoa sortzen dela ikusiko dugu: abiadura (km/h) Y ardatzean eta denbora (s) X ardatzean.

Grafikoa aztertu ondoren, zer ondorio atera ditzakegu?

2.  Orain, gauza bera egingo dugu, baina, motorra martxan jarri, eta 90 km/h-ko abiadura mantenduko dugu 30 segundoan. Ondoren, azeleragailua eragiteari utziko diogu.

Orain, nolakoa da grafikoa? Zergatik?

(*) Flash fitxategiak ezin dira online ikusi 2020ko abenduaren 31etik gora, baina Luis Ignacio García irakasleak (FisQuiWeb) azaltzen digu nola egin dezakegu offline: "Cómo visualizar archivos Flash"

Berriz ere, Educaplus-en sartuko gara, Jesús Peña irakaslearen eskutik: «HZU-espazioa/denbora grafikoa». Orain, beste ikuspegi batetik ikusiko dugu motorra: behatzaileak izango gara.

1. Eskuineko dialean, 3 m/s-ko abiadura jarriko dugu, eta «Play» klikatuko dugu. Grafikoa koordenatu-ardatzen amaierara heltzen denean, motorra geldiaraziko dugu. Posizioa eta denbora idatziko ditugu.
2. Sistema berrabiaraziko dugu, baina, oraingoan, abiadura azkarragoarekin: 6 m/s. Aurreko prozedura errepikatuko dugu.
3. Hirugarren saio bat egingo dugu, baina 9 m/s-ko abiadurarekin.

Zer grafiko mota sortzen dira? Zer ondorio atera ditzakegu?

Zer abiadura izango luke motorrak jasotako puntu bakoitzean?

Educaplus-en jarraitzen dugu, Jesús Peña irakaslearen eskutik, beste simulazio honetan: «Higidura zuzen uniformea».

1. Kontrolen bidez, hasierako posizioa eta abiadura zehaztuko ditugu, biak ere 0an ipinita. Ondoren, «Hasi» klikatuko dugu. Zer gertatzen da?
2. Orain, higikariari hasierako abiadura (nahi duguna) emango diogu, adibidez, 4 m/s, eta hura abiaraziko dugu. Norantz mugitzen da higikaria? Taulako datuekin, espazioa/denbora eta abiadura/denbora grafikoak eraikiko ditugu.

3. Jarraian, hasierako abiaduraz gain, hasierako posizioa zehaztuko dugu (metro batzuk), eta higikaria abiaraziko dugu. Grafikoak egingo ditugu. Zer desberdintasun daude?
4. Higikaria hasierako 0 posizioan jarriko dugu berriz ere, eta abiadura negatiboa emango diogu. Grafikoak egingo ditugu. Zer egiten du higikariak?
5. Jarraian, hasierako abiaduraz gain, hasierako posizioa zehaztuko dugu (metro batzuk), eta higikaria abiaraziko dugu. Grafikoak egingo ditugu. Zer desberdintasun daude?
6. Higikaria hasierako 0 posizioan jarriko dugu berriz ere, eta abiadura negatiboa emango diogu. Grafikoak egingo ditugu. Zer egiten du higikariak?