Saltatu nabigazioa

Izaki bizidunen sailkapena

Zer da sailkatzea? Besterik gabe ordenatzea? Edozein objektu sailkatzeko beharrezkoa da aurretikoak finkatzea. Demagun gure etxeetako sukaldeko lanabesen sailkapena egin nahi dugula. Noski, zenbait irizpide aukera ditzakegu: formaren arabera, materialaren arabera, funtzioaren arabera... Baina batzuk beste batzuk baino baliozkoagoak dira. Adibidez, zer da zentzuzkoena? Kolorearen arabera edo erabileraren arabera ordenatzea? 

Zientzian gauza bera gertatzen da. Sailkapen zientifikoek irizpide zientifikoak behar dituzte. Organismo bizidunei dagokienez, zer irizpide izango lirateke baliozkoak? Kolorea, forma, tamaina, barne-egitura, material genetikoa, elikatzeko edo mugitzeko modua...? Komunitate zientifikoak erabiltzen dituen irizpideak genetikan, eboluzioan, biokimikan, anatomian eta fisiologian oinarritzen dira. 

Nahiz eta badirudien sukaldean tresna ugari daudela, ezin ditugu alderatu munduan bizi diren espezieen kopuruarekin. Biodibertsitate erraldoi horrek sistema bat behar du espezieak ordenatu, sailkatu eta identifikatzeko. 

Arrazoizko ordena lortzeko, zientzia bat dago, taxonomia, eta Carl von Linnék (1707‐1788,) sortu zuen: sailkapen hierarkiko bat ezarri zien, organismoak taldetan (taxonak) banatzen eta bakoitzaren barruan azpitalde txikiagoak egiten, dikotomia gisa, hau da, beti bi zatitan banatuta. 

Erronka hauen bidez ikasiko dugu izaki bizidunak sailkatzen eta gako dikotomikoak erabiltzen espezie jakin bat identifikatzeko.

Mundua hain zen berria, non gauza askok ez zuten izenik, eta horiek aipatzeko hatzarekin seinalatu behar ziren.

Gabriel García Márquez. Cien años de soledad

Ibilbidea

2

Jarraian jasotzen da jarraitu beharreko ibilbidea.

{"typeGame":"Mapa","instructions":"","showMinimize":false,"showActiveAreas":false,"author":"","url":"resources/sailkapena_infografia.jpg","authorImage":"","altImage":"","itinerary":{"showClue":false,"clueGame":"","percentageClue":40,"showCodeAccess":false,"codeAccess":"","messageCodeAccess":""},"points":[{"id":"p63818742121","title":"Dikotomiak, irizpideak zehazten eta gako dikotomikoak eraikitzen ikasiko dugu","type":2,"url":"","video":"","x":0.050078125,"y":0.32119104338855275,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","map":{"id":"a63818742121","pts":[{"id":"p206684148988","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","map":{"id":"a206684148988","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s206684148988","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s63818742121","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":"","link":"","toolTip":""},{"id":"p519213989844","title":"Taxonomia, sailkapenen zientzia. Izaki bizidunak sailkatuko ditugu gako sinple sinplifiktuekin eta gako errealekin.","type":2,"url":"","video":"","x":0.060078125,"y":0.43205580954541123,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","map":{"id":"a519213989844","pts":[{"id":"p1200744443694","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","map":{"id":"a1200744443694","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s1200744443694","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s519213989844","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":"","link":"","toolTip":""},{"id":"p934564273599","title":"Errusiar panpina. Taxonak, nomenklatura, eta erreinuak identifikatuko ditugu.","type":2,"url":"","video":"","x":0.053828125,"y":0.5362686529392149,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","map":{"id":"a934564273599","pts":[{"id":"p595055543253","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","map":{"id":"a595055543253","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s595055543253","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s934564273599","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":"","link":"","toolTip":""},{"id":"p1497648319910","title":"Amaierako taxonomia-proiektua. Ikasitako guztia erakutsiko dugu proiektu berezi batekin","type":2,"url":"","video":"","x":0.052578125,"y":0.6426988208373211,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","map":{"id":"a1497648319910","pts":[{"id":"p402356806594","title":"","type":0,"url":"","video":"","x":0,"y":0,"x1":0,"y1":0,"footer":"","author":"","alt":"","iVideo":0,"fVideo":0,"eText":"","iconType":0,"question":"","question_audio":"","toolTip":"","link":"","map":{"id":"a402356806594","url":"","alt":"","author":"","pts":[]},"slides":[{"id":"s402356806594","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0}],"url":"","alt":"","author":"","active":0},"slides":[{"id":"s1497648319910","title":"","url":"","author":"","alt":"","footer":""}],"activeSlide":0,"audio":"","link":"","toolTip":""}],"isScorm":0,"textButtonScorm":"Guardar la puntuación","repeatActivity":false,"textAfter":"","evaluation":0,"selectsGame":[{"typeSelect":0,"numberOptions":4,"quextion":"","options":["","","",""],"solution":"","solutionWord":"","percentageShow":35,"msgError":"","msgHit":""}],"isNavigable":true,"showSolution":true,"timeShowSolution":3,"version":2,"percentajeIdentify":100,"percentajeShowQ":100,"percentajeQuestions":100,"autoShow":false,"optionsNumber":0,"msgs":{"msgSubmit":"Enviar","msgIndicateWord":"Proporcione una palabra o expresión","msgClue":"¡Genial! La pista es:","msgErrors":"Errores","msgHits":"Aciertos","msgScore":"Puntuación","msgMinimize":"Minimizar","msgMaximize":"Maximizar","msgFullScreen":"Pantalla Completa","msgNoImage":"Pregunta sin imágenes","msgSuccesses":"¡Correcto! | ¡Excelente! | ¡Genial! | ¡Muy bien! | ¡Perfecto!","msgFailures":"¡No era eso! | ¡Incorrecto! | ¡No es correcto! | ¡Lo sentimos! | ¡Error!","msgTryAgain":"Necesita al menos un %s% de respuestas correctas para conseguir la información. Vuelva a intentarlo.","msgEndGameScore":"Antes de guardar la puntuación comience la partida.","msgScoreScorm":"La puntuación no se puede guardar porque esta página no forma parte de un paquete SCORM.","msgPoint":"Punto","msgAnswer":"Responder","msgOnlySaveScore":"¡Sólo puede guardar la puntuación una vez!","msgOnlySave":"Sólo puede guardar una vez","msgInformation":"Información","msgYouScore":"Su puntuación","msgOnlySaveAuto":"Su puntuación se guardará después de cada pregunta. Sólo puede jugar una vez.","msgSaveAuto":"Su puntuación se guardará automáticamente después de cada pregunta.","msgSeveralScore":"Puede guardar la puntuación tantas veces como quiera","msgYouLastScore":"La última puntuación guardada es","msgActityComply":"Ya ha realizado esta actividad.","msgPlaySeveralTimes":"Puede realizar esta actividad cuantas veces quiera","msgClose":"Cerrar","msgPoints":"puntos","msgQuestions":"Preguntas","msgAudio":"Audio","msgAccept":"Aceptar","msgYes":"Sí","msgNo":"No","msgShowAreas":"Mostrar áreas activas","msgShowTest":"Mostrar cuestionario","msgGoActivity":"Pulsa aquí para realizar esta actividad","msgSelectAnswers":"Selecciona las opciones correctas y pulsa sobre el botón 'Responder'.","msgCheksOptions":"Marca todas las opciones en el orden adecuado y pulsa sobre el botón 'Responder'.","msgWriteAnswer":"Escribe la palabra o expresión correcta y pulsa en el botón 'Responder'.","msgIdentify":"Identificar","msgSearch":"Buscar","msgClickOn":"Pulsa sobre","msgReviewContents":"Debes repasar el %s% de los contenidos de la actividad antes de completar el cuestionario.","msgScore10":"¡Todo perfecto! ¡Enhorabuena! ¿Deseas repetir esta actividad?","msgScore4":"No has superado esta prueba. Repasa sus contenidos e inténtalo de nuevo. ¿Deseas repetir la actividad?","msgScore6":"¡Estupendo! Has superado la prueba, pero seguro que lo puedes mejorar. ¿Deseas repetir esta actividad?","msgScore8":"¡Casi perfecto! Aún lo puedes hacer mejor. ¿Deseas repetir esta actividad?","msgNotCorrect":"¡No es correcto! Has pulsado sobre","msgNotCorrect1":"¡No es correcto! Has pulsado sobre","msgNotCorrect2":"y la respuesta correcta es","msgNotCorrect3":"¡Prueba otra vez!","msgAllVisited":"¡Genial! Has visitado los puntos necesarios.","msgCompleteTest":"Puedes completar el cuestionario.","msgPlayStart":"Pulse aquí para empezar","msgSubtitles":"Subtítulos","msgSelectSubtitles":"Selecciona un archivo de subtítulos. Formatos válidos:","msgNumQuestions":"Número de preguntas","msgHome":"Inicio","msgReturn":"Volver"}}

Dikotomiak, irizpideak zehazten eta gako dikotomikoak eraikitzen ikasiko dugu

Taxonomia, sailkapenen zientzia. Izaki bizidunak sailkatuko ditugu gako sinple sinplifiktuekin eta gako errealekin.

Errusiar panpina. Taxonak, nomenklatura, eta erreinuak identifikatuko ditugu.

Amaierako taxonomia-proiektua. Ikasitako guztia erakutsiko dugu proiektu berezi batekin

  1. Dikotomiak. Irizpideak zehazten eta gako dikotomikoak eraikitzen ikasiko dugu.
  2. Taxonomia, sailkapenen zientzia. Izaki bizidunak sailkatuko ditugu gako sinple sinplifiktuekin eta gako errealekin.
  3. Errusiar panpina. Taxonak, nomenklatura, eta erreinuak identifikatuko ditugu.
  4. Amaierako taxonomia-proiektua. Ikasitako guztia erakutsiko dugu proiektu berezi batekin.

Jatorrizko argazkia: Hostoak. Pxhere. Jabetza publikoa

Su navegador no es compatible con esta herramienta.

Creado con eXeLearning (Ventana nueva)