Aurreko bideoa banaka ikusi eta galderei erantzun ondoren, irakurketa zientifiko dialogiko bat egingo dugu.
Irakurketaren arauak
- Banaka irakurriko dugu testua, eta ulertzen ez duguna edo deigarria iruditzen zaiguna azpimarratuko dugu
- Lauko taldeetan, sortutako zalantzak argituko ditugu
- Lauko taldean argitu ez ditugun zalantzak talde handian argituko ditugu
- Talde handian partekatuko dugu testuan deigarria iruditu zaiguna
"Atmosferaren jatorria" tetua irakurriko dugu
Atmosfera, gure planetaren gas-bilgarria, duela 4.500 milioi urte inguru hasi zen sortzen, Lurraren jatorriarekin batera; garai hartan, Lurra nukleo gori eta urtu batek osatzen zuen, gas- eta hauts-hodei trinko batek inguratuta. Eguzkiaren berotasunaren ondorioz, gas horiek askatu egin ziren izarrarteko espazioan.
Pixkanaka, planeta hoztu egin zen, eta horrela eratu zen lurrazal solidoa, kontinenteekin eta itsas hondoarekin. Askatutako gasak lurrazalean pilatu ziren, eta atmosfera sortu zen, ur-lurrunarekin, karbono dioxidoarekin, nitrogenoarekin eta beste gas batzuekin.
Milioika urte igaro ondoren, lurrazala dagoeneko hoztu zenean, atmosferaren ur-lurruna egoera likidora igaro zen, eta horrela sortu ziren ozeano eta itsasoak. Hala ere, jarduera bolkanikoa ez zen amaitu. Sumendiek gasak askatzen jarraitzen zuten.
Bizitza mikroskopikoa agertu zenean, prozesu biokimiko garrantzitsuak hasi ziren gure atmosferaren eta bizitzaren etorkizunari begira. Fotosintesiak lehen aldiz hartu zuen atmosferako karbono dioxidoa, eta oxigenoa itzuli zuen, geroz eta gehiago pilatzen. Azkenik, izaki begetal fotosintesikoak agertu ondoren, gasa arnasteko gai ziren izaki bizidun animaliak agertu ahal izan ziren.
Ondorioak aterako ditugu
Eztabaidatu:
Jarduera amaitu ondoren, eztabaida txiki bat egingo dugu ikasgelan gai hauen inguruan. Lehenik, bakarka pentsatuko ditugu.
- Irakurketa egiteko, zer zailtasun izan ditugu? Zergatik?
- Uste duzu beste planeta batzuek atmosfera izan dezaketela? Zergatik?
- Zer izan daiteke beharrezkoa atmosfera edukitzeko? Zergatik?
- Uste duzu gure atmosfera alda daitekeela? Zergatik?